31 Οκτ 2011

από το βιβλίο του Ζάχου Ε. Παπαζαχαρίου "Βαλκανική Κολυμβήθρα Ονομάτων"

Τέλος πάντων, καλώς ή κακώς, γίναμε Έλληνες. Όμως δε χρειάζεται να συνεχίσουμε να απαρνιόμαστε τις πραγματικές μας ρίζες. Και ειδικά τη Ρωμανία και την άμεση συνέχεια της, τη μεταβυζαντινή εποχή, που την καλύπτει ο ψευδόμενος όρος "Τουρκοκρατία". Χρειαζόμαστε μια αποκατάσταση της Ρωμανίας, δηλαδή του Βυζαντίου όπως και του οθωμανικού Βυζαντίου. Και φυσικά η αποκατάσταση αυτή θα περάσει μέσα από μια πιο ολοκληρωμένη και λιγότερο επιλεκτική μελέτη της περιόδου από τον 8ο αιώνα ως το 1821 και ως τους βαλκανικούς πολέμους του 1912.
Έτσι θα εμφανιστεί μια άλλη Ρωμανία, ένα άλλο Βυζάντιο, λαϊκό, εναλλακτικό, διαφορετικό από το λαμπερό αυτοκρατορικό Βυζάντιο που μας μάθανε στο κρατικό σχολείο. Ένα Βυζάντιο κοινωνικών αγώνων και ιδεολογικών μεταλλαγών, αιρετικό και εν πολλοίς... ανορθόδοξο, που δε συνηθίσαμε να το θεωρούμε Βυζάντιο. Ένα Βυζάντιο λαϊκό, μανιχαϊκό, που επιβίωσε τελικά της βυζαντινής εξουσίας δημιουργώντας τους "Τουρούκ", τους Τούρκους, που συνέχισαν τους αρχαίους κοινωνικούς του αγώνες μέσα από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, με νέο κάθε φορά λεξιλόγιο ως τα σήμερα.
............
Ένα Βυζάντιο που ... γέννησε το Ισλάμ και το κυριότερο, το ... οθωμανικό Ισλάμ, που μαζί με τη χριστιανική Ορθοδοξία αποτέλεσαν τους μπαμπούλες των δυτικών αυταρχικών και συγκρουσιακών πολιτισμών με τη μεγάλη και άδικη κοινωνική διαστρωμάτωση. Ένα Βυζάντιο απελευθερωμένο από την ακινησία της χιλιόχρονης συγχρονίας που της επιβλήθηκε από τους ιστοριογράφους του 19ου και του 20ου αιώνα. Και θα μας αποκαλυφθεί η πραγματικά αεικίνητη διαλεκτική του, τόσο η εσωτερική, όσο κι εκείνη των σχέσεων του με τους άλλους πολιτισμούς. Και αυτό το Βυζάντιο πρέπει να το μοιραστούμε με τους ... Τούρκους, γιατί το δικαιούνται κι αυτοί.


Φυσικά, πρέπει όλοι οι Βαλκάνιοι να ξεχάσουμε τον όρο "Τουρκοκρατία" που κληρονομήσαμε από την εθνοκεντρική ιστορία του ευφάνταστου νεοφυλετισμού του 19ου αιώνα και να ψάξουμε την συνυπευθυνότητα όλων μας στο στήσιμο και την εξέλιξη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Να παραδεχτούμε πως ο όρος "Τουρκοκρατία", κατάλοιπο της κυριαρχίας στις λογοτεχνίες μας της δυτικής ιστοριογραφίας, μας βόλεψε αρκετά και φτάνει. Ο όρος διατηρήθηκε ως τα σήμερα για να καλύψει τις εσωτερικές μας κοινωνικές αντιθέσεις, τους αναμεταξύ μας ανταγωνισμούς και ρατσιστικούς αποκλεισμούς. Τον χρησιμοποιήσαμε κατά κόρον για να χτίσουμε τα έθνη μας, για να πετύχουμε ο καθείς την εσωτερική του συσσωμάτωση και ομογνωμία και να απορρίψουμε τις διαφωνίες κοινωνικού προσανατολισμού ως ξένες και προδοτικές.
Ο όρος "Τουρκοκρατία" μας μπερδεύει σήμερα και δυσχεραίνει την έρευνα. Αποτελεί έλλειμμα Δημοκρατίας και οδηγεί την ιστορία σε αποκλεισμούς και λάθη. Γιατί είναι γελοίο να αποκλείονται από τον ελληνισμό όσοι Μικρασιάτες εξισλαμίστηκαν, όπως είναι γελοίο να αποκλείονται από όλα τα βαλκανικά έθνη και όσοι Ρωμιοί και άλλοι Βαλκάνιοι ασπάστηκαν το Ισλάμ. Πρέπει να παραδεχτούμε πως ο νεοφυλετισμός του 19ου αιώνα που έκανε, συνειδητά το τεράστιο λάθος να θεωρήσει ως κριτήριο εθνοφυλετικής καταγωγής τη θρησκευτική ένταξη, λειτουργεί ακόμα ως κύριο εμπόδιο επικοινωνίας ανάμεσα στους πληθυσμούς της Μικρασίας και των Βαλκανίων, με αποτέλεσμα να μην ταλαιπωρούνται μόνο οι άνθρωποι αλλά και να εξαφανίζονται ή να ταλαιπωρούνται και τα μνημεία του παρελθόντος σε σημείο που να μην μπορούν πια να διηγηθούν ιστορία.

Ζάχος Ε. Παπαζαχαρίου
Βαλκανική Κολυμβήθρα Ονομάτων
εκδόσεις Ισνάφι