Μια από τις θεμελιώδεις ανάγκες του ανθρώπου είναι να νιώθει ότι οι καταστάσεις ζωής που βιώνει έχουν νόημα, και σκοπός της τέχνης είναι ακριβώς να νοηματοδοτεί, να "διαφυλάσσει" και να μεταδίδει νοήματα.
Ο άνθρωπος κατοικεί όταν μπορεί να προσανατολιστεί μέσα σ' ένα περιβάλλον και να ταυτιστεί με αυτό, ή, με απλά λόγια όταν νιώθει ότι το περιβάλλον που βιώνει έχει νόημα. Κατοίκιση, συνεπώς, σημαίνει κάτι περισσότερο από "στέγαση". Σημαίνει ότι οι χώροι που εκτυλίσσεται η ζωή είναι τόποι με την πλήρη σημασία του όρου. Τόπος είναι ένας χώρος που έχει έναν ξεχωριστό χαρακτήρα. Από τα αρχαία χρόνια το genius loci, αναγνωρίζεται ως η συγκεκριμένη πραγματικότητα που ο άνθρωπος αντιμετωπίζει και στην οποία πρέπει να προσαρμοστεί στην καθημερινή ζωή του.
Ο καθημερινός κόσμος της ζωής μας αποτελείτε από συγκεκριμένα "φαινόμενα". Αποτελείται από ανθρώπους, ζώα, άνθη, δέντρα και δάση, πέτρα, χώμα, ξύλο και νερό, από πόλεις, δρόμους και σπίτια, πόρτες, παράθυρα και έπιπλα. Αποτελείται επίσης από ήλιο, σελήνη και άστρα, από μεταβαλλόμενα σύννεφα, από νύχτα και μέρα κι εναλλασσόμενες εποχές. Αλλά περιλαμβάνει και πιο άυλα φαινόμενα, όπως τα συναισθήματα. Αυτό είναι που μας "δίδεται", αυτό είναι το "περιεχόμενο" της ύπαρξης μας.
…
Όλα τα άλλα, όπως τα άτομα και τα μόρια, οι αριθμοί και κάθε είδους υπολογιστικά στοιχεία, είναι αφαιρέσεις ή εργαλεία που κατασκευάστηκαν για να εξυπηρετήσουν άλλους σκοπούς, διαφορετικούς από εκείνους της καθημερινής ζωής. Σήμερα συνηθίζουμε να δίνουμε περισσότερη σημασία σ' αυτά τα εργαλεία παρά στον κόσμο της ζωής μας.
Όλοι οι τόποι έχουν χαρακτήρα και ο χαρακτήρας είναι ο βασικός τρόπος με τον οποίο μας "δίδεται" ο κόσμος. Ως ένα βαθμό, ο χαρακτήρας ενός τόπου εξαρτάται από το χρόνο: αλλάζει με τις εποχές, την ώρα της ημέρας, τις καιρικές συνθήκες, παράγοντες που, πάνω απ' όλα, προσδιορίζουν διαφορετικές συνθήκες του φωτός.
Για να αποκτήσει ένα υπαρξιακό έρεισμα, ο άνθρωπος πρέπει να είναι ικανός να προσανατολιστεί, πρέπει να ξέρει που βρίσκεται. Αλλά πρέπει επίσης να ταυτιστεί με το περιβάλλον, δηλαδή, πρέπει να ξέρει πως και ο ίδιος είναι ένας συγκεκριμένος τόπος.
Είναι χαρακτηριστικό του σύγχρονου ανθρώπου ότι για πολύ μακρά περίοδο προσέδιδε μεγάλη αξία στο ρόλο του περιπλανώμενου, του ταξιδευτή. Ήθελε να είναι "ελεύθερος" να κατακτήσει τον κόσμο. Σήμερα αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε ότι η αληθινή ελευθερία προϋποθέτει το να ανήκεις κάπου, και ότι η "κατοίκηση" σημαίνει να ανήκεις σε έναν συγκεκριμένο τόπο.
Ο άνθρωπος κατοικεί όταν είναι ικανός να συγκεκριμενοποιήσει τον κόσμο σε κτίσματα και πράγματα. Η "συγκεκριμενοποίηση" είναι η λειτουργία του έργου τέχνης, σε αντίθεση με την "αφαίρεση" της επιστήμης. Τα έργα τέχνης συγκεκριμενοποιούν εκείνο που απομένει "ανάμεσα" στα καθαρά αντικείμενα της επιστήμης.
Το να ανήκεις σε ένα τόπο σημαίνει να αποκτάς ένα υπαρξιακό έρεισμα, με μια συγκεκριμένη καθημερινή έννοια. Όταν ο Θεός είπε στον Αδάμ "θα είσαι φυγάς και περιπλανώμενος πάνω στη γη" έθεσε τον άνθρωπο ενώπιον του βασικού προβλήματος: να διαβεί το κατώφλι και να ανακτήσει τον χαμένο τόπο.
Για να μπορέσει να κατοικήσει ανάμεσα στον ουρανό και τη γη, ο άνθρωπος πρέπει να "κατανοήσει" αυτά τα δύο στοιχεία, καθώς και τη διασύνδεση τους.
…
Όταν το περιβάλλον αποκτά νόημα, ο άνθρωπος νιώθει "στο σπίτι του". Οι τόποι όπου μεγαλώσαμε είναι τέτοια "σπίτια".
Το πράγμα, η τάξη, ο χαρακτήρας, το φως και ο χρόνος είναι οι βασικές κατηγορίες μέσω των οποίων συγκεκριμενοποιείται η κατανόηση της φύσης.
…
Σε γενικές γραμμές, οι κατηγορίες προσδιορίζουν τα νοήματα που αποσπά ο άνθρωπος από την πληθώρα των φαινομένων ("δυνάμεων").
---
Οι δαιμονικές δυνάμεις τιθασεύονται όταν τους παρέχεις "κατοικία". Με αυτό τον τρόπο καθηλώνονται σ' έναν τόπο και μπορούν να επηρεαστούν από τον άνθρωπο.
Με το κτίσιμο δημιουργούνται ανθρωπογενείς τόποι που διαθέτουν το δικό τους genius loci. Aυτό το πνεύμα καθορίζεται από εκείνο το οποίο οπτικοποιείται, συμπληρώνεται, συμβολίζεται ή συλλέγεται. Στη λεγόμενη παραδοσιακή αρχιτεκτονική το ανθρωπογενές genius loci πρέπει να αντιστοιχεί πιστά σ' εκείνο του φυσικού τόπου, ενώ στην αστική αρχιτεκτονική, αποτελεί κάτι περισσότερο. Έτσι, το genius loci μιας πόλης πρέπει να περιλαμβάνει το πνεύμα της δεδομένης τοποθεσίας για να αποκτήσει "ρίζες", αλλά θα πρέπει επίσης να συγκεντρώνει περιεχόμενα γενικού ενδιαφέροντος, περιεχόμενα που έχουν τις ρίζες τους αλλού, και τα οποία έχουν μεταφερθεί μέσω συμβολισμών. Ορισμένα από αυτά τα περιεχόμενα (νοήματα) είναι τόσο γενικά που ισχύουν για όλους τους τόπους.
---
Το "νόημα" οποιουδήποτε αντικειμένου συνίσταται στις σχέσεις του με άλλα αντικείμενα, δηλαδή αποτελείται από τα όσα το αντικείμενο "συλλέγει". Ένα πράγμα είναι πράγμα λόγω του ότι συλλέγει.
Το νόημα είναι μια ψυχική διεργασία. Εξαρτάται από την ταύτιση και υποδηλώνει την αίσθηση ότι συνδέεσαι, ότι "ανήκεις". Γι' αυτό αποτελεί τη βάση της κατοίκησης. Θα πρέπει να επαναλάβουμε εδώ ότι η πιο θεμελιώδης ανάγκη του ανθρώπου είναι να βιώσει την ύπαρξη του ως κάτι που έχει νόημα.
Η αλλοτρίωση, κατά τη γνώμη μας, οφείλεται πρωτίστως στην απώλεια της ταύτισης του ανθρώπου με τα φυσικά και ανθρωπογενή πράγματα που συναποτελούν το περιβάλλον του. Αυτή η απώλεια επίσης εμποδίζει τη διαδικασία του συλλέγειν και γι' αυτό βρίσκεται στη ρίζα της σημερινής μας "απώλειας του τόπου". Τα πράγματα δεν είναι πια παρά αντικείμενα κατανάλωσης που πετάγονται ως απορρίμματα μετά τη χρήση, και η φύση γενικά αντιμετωπίζεται ως "πλουτοπαραγωγική πηγή". Μόνο αν ο άνθρωπος ανακτήσει την ικανότητα της ταύτισης και του συλλέγειν, ίσως μπορέσουμε να σταματήσουμε την καταστροφική εξέλιξη.
Κατοικούμε ποιητικά όταν μπορούμε να "διαβάσουμε" την αποκάλυψη των πραγμάτων που απαρτίζουν το περιβάλλον μας. Τα πράγματα φτιάχνονται με τον σκοπό της αποκάλυψης. Συλλέγουν κόσμο, και μπορούν και τα ίδια να συλλέγονται για να συγκροτήσουν έναν μικρόκοσμο.
Τα νοήματα ενυπάρχουν στον κόσμο, και σε κάθε περίπτωση προκύπτουν κατά κύριο λόγο από τον τόπο σαν μια συγκεκριμένη φανέρωση του "κόσμου".
Γενικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα νοήματα που συλλέγονται από έναν τόπο συνιστούν το genius loci του.
Έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι η ανθρώπινη αλλοτρίωση, τόσο διαδεδομένη σήμερα, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις ελάχιστες δυνατότητες προσανατολισμού και ταύτισης που προσφέρει το σύγχρονο περιβάλλον. Οι έρευνες του Πιαζέ μάλιστα δείχνουν ότι ένας κινούμενος κόσμος καθηλώνει τον άνθρωπο σε ένα εγωκεντρικό στάδιο ανάπτυξης, ενώ ένας σταθερός και δομημένος κόσμος απελευθερώνει τις πνευματικές δυνάμεις του.
Το genius loci φανερώνεται ως τοποθεσία, χωρική διευθέτηση και χαρακτηρίζουσα άρθρωση. Όλες αυτές οι συνιστώσες πρέπει ως ένα βαθμό να διατηρηθούν, δεδομένου ότι αποτελούν τη βάση του προσανατολισμού και της ταύτισης του ανθρώπου.
Η συμμετοχή προϋποθέτει συμπάθεια με τα πράγματα, για να επαναλάβουμε τα λόγια του Γκαίτε, και το συμπάσχειν αναγκαστικά σημαίνει να υποφέρεις. Στο πλαίσιο της δικής μας συζήτησης, η συμπάθεια με τα πράγματα σημαίνει να μάθουμε να βλέπουμε. Θα πρέπει να αποκτήσουμε την ικανότητα να "βλέπουμε" τα νοήματα των πραγμάτων που μας περιβάλλουν, είτε είναι φυσικά είτε ανθρωπογενή. Τα πράγματα πάντα λένε ιστορίες. Μας λένε για το πως φτιάχτηκαν, μας λένε για τις ιστορικές συνθήκες μέσα στις οποίες δημιουργήθηκαν. Και αν είναι αληθινά πράγματα, μας αποκαλύπτουν την αλήθεια.
Στο έργο τέχνης ο άνθρωπος εξυμνεί την ύπαρξη.
---
Από την άποψη του χώρου οι νέοι οικισμοί δεν διαθέτουν πια τα στοιχεία τού περίκλειστου και της πυκνότητας.
…
Μολονότι μπορεί να παρουσιάζει μια γενική τάξη, ιδιαίτερα όταν βλέπουμε τον οικισμό από το αεροπλάνο, συνήθως δεν γεννά οποιαδήποτε "αίσθηση του τόπου".
Σήμερα ο άνθρωπος κυρίως εκπαιδεύεται για να αφομοιώσει έναν ψευδο-αναλυτικό τρόπο σκέψης, και η γνώση του συνίσταται σε μια καταγραφή των λεγόμενων "στοιχείων και γεγονότων". Η ζωή του όμως γίνεται όλο και πιο ανούσια. 'Όλο και περισσότερο αντιλαμβάνεται ότι τα "προσόντα" του δεν έχουν νόημα εφόσον δεν μπορεί να "κατοικήσει ποιητικά". "Εκπαίδευση μέσω της Τέχνης" είναι συνεπώς εκείνο που χρειάζεται περισσότερο από ποτέ άλλοτε. Το έργο τέχνης, που πάνω απ' όλα πρέπει να αποτελεί τη βάση της παιδείας μας, είναι ο τόπος που μας δίνει την ταυτότητα μας. Μόνο όταν κατανοήσουμε τον τόπο μας θα μπορέσουμε να συμμετάσχουμε δημιουργικά και να συμβάλουμε στην ιστορία του.
από το βιβλίο
Genius Loci
Το Πνεύμα του Τόπου
Για μια Φαινομενολογία της Αρχιτεκτονικής
του Christian Norberg-Schulz
μετάφραση Μίλτος Φραγκόπουλος
εκδόσεις ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Ε.Μ.Π.
Ο άνθρωπος κατοικεί όταν μπορεί να προσανατολιστεί μέσα σ' ένα περιβάλλον και να ταυτιστεί με αυτό, ή, με απλά λόγια όταν νιώθει ότι το περιβάλλον που βιώνει έχει νόημα. Κατοίκιση, συνεπώς, σημαίνει κάτι περισσότερο από "στέγαση". Σημαίνει ότι οι χώροι που εκτυλίσσεται η ζωή είναι τόποι με την πλήρη σημασία του όρου. Τόπος είναι ένας χώρος που έχει έναν ξεχωριστό χαρακτήρα. Από τα αρχαία χρόνια το genius loci, αναγνωρίζεται ως η συγκεκριμένη πραγματικότητα που ο άνθρωπος αντιμετωπίζει και στην οποία πρέπει να προσαρμοστεί στην καθημερινή ζωή του.
Ο καθημερινός κόσμος της ζωής μας αποτελείτε από συγκεκριμένα "φαινόμενα". Αποτελείται από ανθρώπους, ζώα, άνθη, δέντρα και δάση, πέτρα, χώμα, ξύλο και νερό, από πόλεις, δρόμους και σπίτια, πόρτες, παράθυρα και έπιπλα. Αποτελείται επίσης από ήλιο, σελήνη και άστρα, από μεταβαλλόμενα σύννεφα, από νύχτα και μέρα κι εναλλασσόμενες εποχές. Αλλά περιλαμβάνει και πιο άυλα φαινόμενα, όπως τα συναισθήματα. Αυτό είναι που μας "δίδεται", αυτό είναι το "περιεχόμενο" της ύπαρξης μας.
…
Όλα τα άλλα, όπως τα άτομα και τα μόρια, οι αριθμοί και κάθε είδους υπολογιστικά στοιχεία, είναι αφαιρέσεις ή εργαλεία που κατασκευάστηκαν για να εξυπηρετήσουν άλλους σκοπούς, διαφορετικούς από εκείνους της καθημερινής ζωής. Σήμερα συνηθίζουμε να δίνουμε περισσότερη σημασία σ' αυτά τα εργαλεία παρά στον κόσμο της ζωής μας.
Όλοι οι τόποι έχουν χαρακτήρα και ο χαρακτήρας είναι ο βασικός τρόπος με τον οποίο μας "δίδεται" ο κόσμος. Ως ένα βαθμό, ο χαρακτήρας ενός τόπου εξαρτάται από το χρόνο: αλλάζει με τις εποχές, την ώρα της ημέρας, τις καιρικές συνθήκες, παράγοντες που, πάνω απ' όλα, προσδιορίζουν διαφορετικές συνθήκες του φωτός.
Για να αποκτήσει ένα υπαρξιακό έρεισμα, ο άνθρωπος πρέπει να είναι ικανός να προσανατολιστεί, πρέπει να ξέρει που βρίσκεται. Αλλά πρέπει επίσης να ταυτιστεί με το περιβάλλον, δηλαδή, πρέπει να ξέρει πως και ο ίδιος είναι ένας συγκεκριμένος τόπος.
Είναι χαρακτηριστικό του σύγχρονου ανθρώπου ότι για πολύ μακρά περίοδο προσέδιδε μεγάλη αξία στο ρόλο του περιπλανώμενου, του ταξιδευτή. Ήθελε να είναι "ελεύθερος" να κατακτήσει τον κόσμο. Σήμερα αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε ότι η αληθινή ελευθερία προϋποθέτει το να ανήκεις κάπου, και ότι η "κατοίκηση" σημαίνει να ανήκεις σε έναν συγκεκριμένο τόπο.
Ο άνθρωπος κατοικεί όταν είναι ικανός να συγκεκριμενοποιήσει τον κόσμο σε κτίσματα και πράγματα. Η "συγκεκριμενοποίηση" είναι η λειτουργία του έργου τέχνης, σε αντίθεση με την "αφαίρεση" της επιστήμης. Τα έργα τέχνης συγκεκριμενοποιούν εκείνο που απομένει "ανάμεσα" στα καθαρά αντικείμενα της επιστήμης.
Το να ανήκεις σε ένα τόπο σημαίνει να αποκτάς ένα υπαρξιακό έρεισμα, με μια συγκεκριμένη καθημερινή έννοια. Όταν ο Θεός είπε στον Αδάμ "θα είσαι φυγάς και περιπλανώμενος πάνω στη γη" έθεσε τον άνθρωπο ενώπιον του βασικού προβλήματος: να διαβεί το κατώφλι και να ανακτήσει τον χαμένο τόπο.
Για να μπορέσει να κατοικήσει ανάμεσα στον ουρανό και τη γη, ο άνθρωπος πρέπει να "κατανοήσει" αυτά τα δύο στοιχεία, καθώς και τη διασύνδεση τους.
…
Όταν το περιβάλλον αποκτά νόημα, ο άνθρωπος νιώθει "στο σπίτι του". Οι τόποι όπου μεγαλώσαμε είναι τέτοια "σπίτια".
Το πράγμα, η τάξη, ο χαρακτήρας, το φως και ο χρόνος είναι οι βασικές κατηγορίες μέσω των οποίων συγκεκριμενοποιείται η κατανόηση της φύσης.
…
Σε γενικές γραμμές, οι κατηγορίες προσδιορίζουν τα νοήματα που αποσπά ο άνθρωπος από την πληθώρα των φαινομένων ("δυνάμεων").
---
Οι δαιμονικές δυνάμεις τιθασεύονται όταν τους παρέχεις "κατοικία". Με αυτό τον τρόπο καθηλώνονται σ' έναν τόπο και μπορούν να επηρεαστούν από τον άνθρωπο.
Με το κτίσιμο δημιουργούνται ανθρωπογενείς τόποι που διαθέτουν το δικό τους genius loci. Aυτό το πνεύμα καθορίζεται από εκείνο το οποίο οπτικοποιείται, συμπληρώνεται, συμβολίζεται ή συλλέγεται. Στη λεγόμενη παραδοσιακή αρχιτεκτονική το ανθρωπογενές genius loci πρέπει να αντιστοιχεί πιστά σ' εκείνο του φυσικού τόπου, ενώ στην αστική αρχιτεκτονική, αποτελεί κάτι περισσότερο. Έτσι, το genius loci μιας πόλης πρέπει να περιλαμβάνει το πνεύμα της δεδομένης τοποθεσίας για να αποκτήσει "ρίζες", αλλά θα πρέπει επίσης να συγκεντρώνει περιεχόμενα γενικού ενδιαφέροντος, περιεχόμενα που έχουν τις ρίζες τους αλλού, και τα οποία έχουν μεταφερθεί μέσω συμβολισμών. Ορισμένα από αυτά τα περιεχόμενα (νοήματα) είναι τόσο γενικά που ισχύουν για όλους τους τόπους.
---
Το "νόημα" οποιουδήποτε αντικειμένου συνίσταται στις σχέσεις του με άλλα αντικείμενα, δηλαδή αποτελείται από τα όσα το αντικείμενο "συλλέγει". Ένα πράγμα είναι πράγμα λόγω του ότι συλλέγει.
Το νόημα είναι μια ψυχική διεργασία. Εξαρτάται από την ταύτιση και υποδηλώνει την αίσθηση ότι συνδέεσαι, ότι "ανήκεις". Γι' αυτό αποτελεί τη βάση της κατοίκησης. Θα πρέπει να επαναλάβουμε εδώ ότι η πιο θεμελιώδης ανάγκη του ανθρώπου είναι να βιώσει την ύπαρξη του ως κάτι που έχει νόημα.
Η αλλοτρίωση, κατά τη γνώμη μας, οφείλεται πρωτίστως στην απώλεια της ταύτισης του ανθρώπου με τα φυσικά και ανθρωπογενή πράγματα που συναποτελούν το περιβάλλον του. Αυτή η απώλεια επίσης εμποδίζει τη διαδικασία του συλλέγειν και γι' αυτό βρίσκεται στη ρίζα της σημερινής μας "απώλειας του τόπου". Τα πράγματα δεν είναι πια παρά αντικείμενα κατανάλωσης που πετάγονται ως απορρίμματα μετά τη χρήση, και η φύση γενικά αντιμετωπίζεται ως "πλουτοπαραγωγική πηγή". Μόνο αν ο άνθρωπος ανακτήσει την ικανότητα της ταύτισης και του συλλέγειν, ίσως μπορέσουμε να σταματήσουμε την καταστροφική εξέλιξη.
Κατοικούμε ποιητικά όταν μπορούμε να "διαβάσουμε" την αποκάλυψη των πραγμάτων που απαρτίζουν το περιβάλλον μας. Τα πράγματα φτιάχνονται με τον σκοπό της αποκάλυψης. Συλλέγουν κόσμο, και μπορούν και τα ίδια να συλλέγονται για να συγκροτήσουν έναν μικρόκοσμο.
Τα νοήματα ενυπάρχουν στον κόσμο, και σε κάθε περίπτωση προκύπτουν κατά κύριο λόγο από τον τόπο σαν μια συγκεκριμένη φανέρωση του "κόσμου".
Γενικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα νοήματα που συλλέγονται από έναν τόπο συνιστούν το genius loci του.
Έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι η ανθρώπινη αλλοτρίωση, τόσο διαδεδομένη σήμερα, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις ελάχιστες δυνατότητες προσανατολισμού και ταύτισης που προσφέρει το σύγχρονο περιβάλλον. Οι έρευνες του Πιαζέ μάλιστα δείχνουν ότι ένας κινούμενος κόσμος καθηλώνει τον άνθρωπο σε ένα εγωκεντρικό στάδιο ανάπτυξης, ενώ ένας σταθερός και δομημένος κόσμος απελευθερώνει τις πνευματικές δυνάμεις του.
Το genius loci φανερώνεται ως τοποθεσία, χωρική διευθέτηση και χαρακτηρίζουσα άρθρωση. Όλες αυτές οι συνιστώσες πρέπει ως ένα βαθμό να διατηρηθούν, δεδομένου ότι αποτελούν τη βάση του προσανατολισμού και της ταύτισης του ανθρώπου.
Η συμμετοχή προϋποθέτει συμπάθεια με τα πράγματα, για να επαναλάβουμε τα λόγια του Γκαίτε, και το συμπάσχειν αναγκαστικά σημαίνει να υποφέρεις. Στο πλαίσιο της δικής μας συζήτησης, η συμπάθεια με τα πράγματα σημαίνει να μάθουμε να βλέπουμε. Θα πρέπει να αποκτήσουμε την ικανότητα να "βλέπουμε" τα νοήματα των πραγμάτων που μας περιβάλλουν, είτε είναι φυσικά είτε ανθρωπογενή. Τα πράγματα πάντα λένε ιστορίες. Μας λένε για το πως φτιάχτηκαν, μας λένε για τις ιστορικές συνθήκες μέσα στις οποίες δημιουργήθηκαν. Και αν είναι αληθινά πράγματα, μας αποκαλύπτουν την αλήθεια.
Στο έργο τέχνης ο άνθρωπος εξυμνεί την ύπαρξη.
---
Από την άποψη του χώρου οι νέοι οικισμοί δεν διαθέτουν πια τα στοιχεία τού περίκλειστου και της πυκνότητας.
…
Μολονότι μπορεί να παρουσιάζει μια γενική τάξη, ιδιαίτερα όταν βλέπουμε τον οικισμό από το αεροπλάνο, συνήθως δεν γεννά οποιαδήποτε "αίσθηση του τόπου".
Σήμερα ο άνθρωπος κυρίως εκπαιδεύεται για να αφομοιώσει έναν ψευδο-αναλυτικό τρόπο σκέψης, και η γνώση του συνίσταται σε μια καταγραφή των λεγόμενων "στοιχείων και γεγονότων". Η ζωή του όμως γίνεται όλο και πιο ανούσια. 'Όλο και περισσότερο αντιλαμβάνεται ότι τα "προσόντα" του δεν έχουν νόημα εφόσον δεν μπορεί να "κατοικήσει ποιητικά". "Εκπαίδευση μέσω της Τέχνης" είναι συνεπώς εκείνο που χρειάζεται περισσότερο από ποτέ άλλοτε. Το έργο τέχνης, που πάνω απ' όλα πρέπει να αποτελεί τη βάση της παιδείας μας, είναι ο τόπος που μας δίνει την ταυτότητα μας. Μόνο όταν κατανοήσουμε τον τόπο μας θα μπορέσουμε να συμμετάσχουμε δημιουργικά και να συμβάλουμε στην ιστορία του.
από το βιβλίο
Genius Loci
Το Πνεύμα του Τόπου
Για μια Φαινομενολογία της Αρχιτεκτονικής
του Christian Norberg-Schulz
μετάφραση Μίλτος Φραγκόπουλος
εκδόσεις ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Ε.Μ.Π.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου