27 Μαΐ 2009

η εικόνα και το βλέμμα, δοκίμιο 3 (3)

. . .
Το να είναι κανείς γδυμνός σημαίνει να είναι ο εαυτός του.
Το να είναι κανείς ένα γυμνό σημαίνει να βλέπεται γδυμνός από άλλους και όμως να μην αναγνωρίζεται σαν ο εαυτό του. Ένα γδυμνό σώμα για να γίνει γυμνό, πρέπει να ιδωθεί σαν αντικείμενο. (Η θέασή του ως αντικειμένου διεγείρει τη χρήση του ως αντικειμένου). Η γδύμνια αποκαλύπτει τον εαυτό της. Η γυμνότητα εκτίθεται σε θέα.
Το να είναι κανείς γδυμνός σημαίνει να είναι αμεταμφίεστος.
Το να είναι κανείς εκτεθειμένος σε θέα σημαίνει να έχουν μετατραπεί η επιφάνεια της επιδερμίδας του, οι τρίχες του κορμιού του σε μια μεταμφίεση που σε αυτή την κατάσταση δεν μπορεί ποτέ να αγνοηθεί. Το γυμνό είναι καταδικασμένο να μην είναι ποτέ γδυμνό. Η γυμνότητα είναι μια μορφή ενδυμασίας.
Στη συνήθη ευρωπαϊκή ελαιογραφία του γυμνού ο κύριος πρωταγωνιστής δεν ζωγραφίζεται ποτέ. Είναι ο θεατής που βρίσκεται μπροστά στην εικόνα και υποτίθεται πως είναι άντρας. Τα πάντα απευθύνονται σε αυτόν. Τα πάντα πρέπει να φαίνονται σαν αποτέλεσμα της ύπαρξης του εκεί. Είναι γι' αυτόν που οι μορφές αποδέχτηκαν τη γυμνότητα τους. Αλλά ο ίδιος είναι εξ' ορισμού, ένας ξένος - που φοράει ακόμα τα ρούχα του.


John Berger
Η εικόνα και το βλέμμα, από το δοκίμιο 3
εκδόσεις ΟΔΥΣΣΕΑΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια: